Cyberaanvallen: schat de risico's juist in

Worden de aanvallen geraffineerder?   

Olivier Markowitch: Ja en nee. Bepaalde aanvallen worden steeds verfijnder (zoals de aanvallen die gebruik maken van 0-day exploits), maar andere aanvallen die al jaren bekend zijn, zijn ook gebruiksvriendelijker geworden voor aanvallers die niet noodzakelijkerwijs over de nieuwste technische vaardigheden beschikken.   

Hoe kunnen we ons beschermen of anticiperen op zo’n aanvallen? En hoe moeten we reageren wanneer een aanval plaatsvindt?   

Olivier Markowitch: We kunnen niet alles voorzien en voorkomen. Het opleiden van de gebruikers van een computersysteem is één van de belangrijkste elementen: weten wat wel en niet gedaan wordt, op welke link je niet moet klikken, welk document je niet moet openen, een abnormale situatie herkennen, weten met wie je contact moet opnemen in geval van twijfel of detectie van een anomalie, enz.   

Een ander aspect is uiteraard technisch: de configuratie van machines, besturingssystemen, netwerken, firewalls, enz. en de toepassing van beveiligingsupdates of patches zijn van fundamenteel belang om aanvallen aanzienlijk te voorkomen of te vertragen. Het helpt ook om aankondigingen van het CERT te volgen en er contact mee te houden.   

Je moet plannen klaar hebben zodat je bij een aanval efficiënt kan reageren. Het volgen van een procedure is geruststellender en stelt je in staat daadkrachtig te handelen, de juiste actie te ondernemen, contact op te nemen met de juiste mensen en niet toe te geven aan paniek.   

Wanneer je weloverwogen en op de juiste manier gebruik maakt van clouddiensten en Content Delivery Networks (CDN) kan je ook aanvallen weerstaan door gebruik te maken van robuuste IT-infrastructuren die voor dit doel zijn ontworpen.   

Ten slotte zijn menselijke en financiële middelen nodig. IT-beveiligingsrisico's worden te vaak onderschat voordat een aanval plaatsvindt en soms overschat na een ernstig incident. Een management dat goed geïnformeerd is en zich bewust is van de risico's en behoeften zal in de nodige middelen investeren.   

Welke middelen heeft ons land al geïmplementeerd om cyberoorlog te bestrijden, en heeft de staat de mogelijkheid zijn ambities te verwezenlijken?   

Olivier Markowitch: Ik heb geen precies idee van de menselijke en financiële middelen die al ingezet zijn om effectief strijd te kunnen voeren op het niveau van de staat of zijn regio's. Er is het CCB (Centre for Cybersecurity Belgium) en het CERT (het Federal Cyber Emergency Response Team), er zijn de cyberdiensten van het leger en er is de Federal Computer Crime Unit ( FCCU ). Er werken zeer competente mensen in deze organisaties, maar ik ben er helemaal niet zeker van dat het er genoeg zijn en dat de beschikbaar gestelde middelen voldoende zijn.   

OLIVIER MARKOWITCH   

Olivier Markowitch, decaan van de Faculteit Wetenschappen van de Université libre de Bruxelles, is hoogleraar aan de afdeling Informatica van genoemde Faculteit. Hij doceert algoritmen, cryptografie en computerbeveiliging. Hij is ook één van de oprichters van de Master in Cybersecurity die gezamenlijk wordt georganiseerd door drie Belgische universiteiten: de Ecole Royale Militaire en twee Hautes Ecoles, net als de Erasmus Mundus "Cyberus" Master in Cybersecurity. Hij is ook medeorganisator van het ULB Cybersecurity Research Center. Zijn onderzoeksinteresses omvatten het ontwerp en de analyse van cryptografische en communicatieprotocollen. Hij schreef honderden wetenschappelijke artikels op het gebied van cryptografie en computerbeveiliging.