Slechts 27 procent van de 65-plussers geeft aan dat ze het makkelijk vinden om met digitale technologieën om te gaan. Dat blijkt uit de meest recente Digimeter, het jaarlijkse onderzoek naar het mediagebruik in Vlaanderen van het onderzoekscentrum Imec.
‘Net zoals in andere leeftijdsgroepen heb je ouderen die goed thuis zijn in de digitale wereld en weinig problemen kennen met digitale toepassingen, maar er zijn ook veel ouderen voor wie de digitale evolutie te vlug gaat en te ingewikkeld is’, zegt Marc Soubry, stafmedewerker bij de Vlaamse Ouderenraad. Vanuit zijn ervaring ziet hij enkele tendensen bij 65-plussers.
‘Er zijn ook veel ouderen voor wie de digitale evolutie te vlug gaat.’
Basiskennis is een must
Uiteraard moet je eerst al over een toestel, een internetverbinding en basisvaardigheden beschikken. Maar zelfs dan ondervinden 65-plussers vaak moeilijkheden. ‘Ze worden geconfronteerd met problemen die ieder van ons al heeft ervaren: websites die slecht toegankelijk en onoverzichtelijk zijn, slechte leesbaarheid, moeilijk jargon…’ aldus Soubry. ‘Daar komt bij dat ze onzeker zijn over hun veiligheid online, verschillende wachtwoorden moeten gebruiken of moeite hebben om applicaties te downloaden. Wanneer ze dan problemen ervaren en er niemand is om hen te helpen, kan dit drempels creëren om online actief te zijn.’
‘Mocht ik niet de basiskennis hebben om met het internet om te gaan, dan zou ik iets missen in mijn sociale verkeer’, getuigt Geneviève. ‘De elementaire handelingen beheers ik, maar ik stel vast dat er zich voortdurend nieuwe dingen aandienen. Ga ik die nog onder de knie krijgen? Dat is een reële bezorgdheid voor mij.’
We kunnen niet meer zonder
‘Zonder internet of computer voelt het alsof er iets ontbreekt’, zegt Walter. ‘Ik mis dan mijn kijk op de wereld en contact met vrienden en bekenden.’ Ook Ann zou niet meer zonder het internet kunnen. ‘Ik zou het contact met familie en vrienden via mail, Skype, Whatsapp en Facebook missen’, zegt ze.
65-plussers kunnen zich nauwelijks nog een leven zonder internet voorstellen, omdat ze er ook op vertrouwen voor financiële transacties en het contact met de overheid grotendeels gedigitaliseerd wordt. ‘Internetbankieren is best handig, vooral nu er in Merksem geen kantoor meer is’, zegt Rita, die ook haar belastingen via het web regelt. Rumolda schakelt voor dat laatste de hulp van haar dochter in en Linda vertrouwt op haar echtgenoot.
65-plussers scoren het laagst bij de bereidheid om persoonlijke data te delen.
Bezorgd over veiligheid en privacy
Vooral hun veiligheid baart de ouderen zorgen. 65-plussers scoren in de Digimeter het hoogst bij de vraag of ze goed nadenken voor ze een applicatie toegang geven tot hun locatie, microfoon of contactlijst en het laagst bij de bereidheid om persoonlijke data te delen. En dat is natuurlijk een goede reflex. De 65-plussers met wie wij spraken zijn wel degelijk bezig met hun veiligheid online en ze blijken daarvoor vooral te vertrouwen op hun gezond verstand en het beveiligingsprogramma op hun computer.
‘Tegelijk voelt maar 38 procent zich goed geïnformeerd over de risico’s van cybercriminaliteit. Een enquête van Statbel geeft dan weer aan dat 65-plussers ondanks hun bezorgdheid, in hun handelingen het minst voorzichtig zijn’, aldus Soubry. ‘Dit toont aan dat we niet alleen moeten waarschuwen voor de risico’s van het internet. Er is ook nood aan duidelijke en gebruiksvriendelijke tips over wat we zelf kunnen doen om onze privacy en veiligheid online zo goed mogelijk te beschermen.’
Rekening houdend met wat ze online doen en het risico dat ze daar mogelijk bij lopen, kunnen wij 65-plussers op drie domeinen nuttige tips geven:
1. Veilig online shoppen
Aan de snelle digitalisering van onze samenleving zijn dus ook wel wat risico’s verbonden. Zo zijn er criminelen die ons trachten te misleiden door valse webshops te bouwen. Soms lijken die zelfs op vertrouwde webwinkels, die ze heel goed namaken. Vaak zijn het webwinkels die je lokken met producten aan uitzonderlijke prijzen. En eenmaal je op hun site bent, proberen ze vooral je betaalgegevens of geld te ontfutselen. Veel van die sites doen je dan betalen voor zaken die ze je nooit zullen bezorgen.
Waar je moet op letten om veilig online te winkelen, lees je hier.
2. Phishing of malafide e-mails
Cybercriminelen versturen vaak ook misleidende mails. Gewoonlijk vragen de criminelen in een mail die eruitziet alsof hij van je bank komt, of van een winkel waar je klant bent, om op een bepaalde link te klikken en daar je persoonlijke gegevens achter te laten. Doe dat nooit!
De link gaat naar een alweer heel goed nagemaakte website, waar je een formulier moet invullen. Op die manier bemachtigen criminelen alle gegevens die ze maar van je willen stelen. Soms is het klikken op de link al voldoende om allerlei virussen en kwalijke programma’s op je computer achter te laten.
Lees onze 5 tips om je te wapenen tegen phishing .
3. Online contact met de overheid
Voor heel wat administratieve verrichtingen met de overheid, hoef je niet langer naar het loket van het dienstencentrum in je gemeente te gaan. Dat kan handig zijn voor 65-plussers die wat minder mobiel worden. Er zijn heel veel nuttige toepassingen die je 24 uur per dag kunt gebruiken, zonder dat je je huis uit moet.
Tax-on-web kennen we intussen allemaal al. Het is een onderdeel van MY Minfin waar je je volledige fiscale dossier en alle gegevens terugvindt en kunt aanpassen. Via MyPension kan je dan weer alles wat met je pensioen te maken heeft raadplegen. Mijn Gezondheid is een online gezondheidsportaal. Via deze centrale toegangspoort krijg je zicht op je persoonlijke gezondheidgegevens en nuttige info over gezondheid in het algemeen. Ondanks de duidelijke voordelen, valt helaas wel het persoonlijke contact weg. Ook vragen stellen wordt daardoor moeilijker.
Lees enkele getuigenissen van 65-plussers die het internet gebruiken om de communicatie en administratie met de overheid te regelen. Lees ook onze tips om de overheidsapplicaties correct te gebruiken.
Met dit artikel ondersteunen wij de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties.